Well, well , well Welly, ngizothi ukukhanyisa kancane.
" ITHUNGA LIGCWALA NGOMPHEHLO"
LIGCWALA - It fills up

as in filling up a container).
ITHUNGA -is a wooden container that is cylindrically shaped and licishe lifane le nkomitsho ( trophy ) yebhola. Lingaba le one or two handles and its capacity can be +-3 litres or so.Kusengelwa kuyo linto abayibiza ithunga. Ukusenga is to milk a cow ngokukhama imbele yayo using fingers.
Njengoba kuchaziwe ngaphambilini, ITHUNGA;,
YISIGANU. Kwelakithi isiganu sibazwa nge trunk yesihlahla okuthiwa ngu MGANU( Morula tree). Umganu ( as in isitsha sokudlela or plate) njalo ubazwa ngalesosihlahla. I am not suggesting that all these names are related but I am not ruling out that either. You must spot the difference. Umganu (Morula tree) yisihlahla esiqakatheke kakhulu ko Mthwakazi:
1)Uyasetshenziswa ekubazeni iziganu, imiganu, inkezo, ingiga, izihlalo(stools).Lokhu kungenxa yokuthi the wood is light but durable and kulula ukusibaza. The wood is not poisonous and ingaphathela u chago or ukudla it does not absorb it. That makes it easy to wash/clean.The tree is in abundance for uzulu.
2)Uyaxozwa ufakwe emanzini, kumbe wonyiswe kucholwe imputshana yakhona. Ungumuthi oqhakatheke kakhulu kuzulu, njalo usetshenziswa ngabadala labantwana. Uyasetshenziswa njenge tonic, uyelapha izifo ezinengi ezinjenge ngubhane, inyongo, isisu, etc.
3) Uthela izithelo ezibizwa amaganu,(please spot the difference Welly).Amaganu are fruits rich in other nutrients but specifically ascorbic acid (Vitamin C) eqinisa i immune system ivikele o flu labomvimbano. Amaganu ayakhanywa kwenziwe a traditional drink that taste like sweet wine ebizwa umkumbi. KoMthwakazi umkumbi unathwa ngabadala labantwana njengamahewu but amaSwazi ayawubilisa weqe(I think bafaka lenvubela),ube butshwalatshwala, udaka okufana lethothotho. I think the commercialised amarula alcoholic drink originated emaganwini.
4) Amaganu engawoma ,ayagqulwa kuphume amanuts okuthiwa zinkelu. Zimnandi inkelu ke bhudi; wathola owazi ukwenza idobi lazo ungadla umbhida uncinde sengathi uzadobha iqatha.
UMPHEHLO - Makusengwa inkonyane iyanikelwa kunina ,imunye ukuze imbele ithambe njalo to stimulate milk production. After that umayisenga uyaqotshama asekele ithunga ngamadolo asenge with both hands at the same time imbele ize igwanye sekungasaphumi kuhle uchago.Its very unlikely ukuthi ithunga lingabeseligwcwele ngochago lwakuqala. Iyanikelwa futhi inkonyane kunina for the second time imunye to stimulate milk.Ingenyisa umasenga uyaxotsha ithole
asenge uchago lwesibili. UCHAGO
LWESIBILI YILO OLUBIZWA
UMPHEHLO NGESINDEBELE. Yilo oluzagcwalisa ithunga umayisenga laye asuthiseke atshiyele ithole esesiya ekhaya ithunga seliphuphuma ubisi.Thina ngakithi umphehlo ulethungana lawo wodwa ngoba sikhonze itiye yakhona, imnandi ijiyile. Abadala yibo abathi bengachatheka olwetiye basebexuba uchago lwakuqala lo mphehlo.Umphehlo wehlukile kulochago lakuqala, u jiyile ,urich, ucreamy njalo u tasty.Wenza amasi abelolaza olunengi olwengulwayo lufakwe esitshebeni njalo kwenziwe umfuma. Thina sikhule i vaselina ingakabi khona , the whole class yayizigcobela umfuma ,sicazimule sibebahle.
ISAGA ESITHI "ITHUNGA LIGCWALA NGOMPHEHLO" SITSHONI?
Any oration has a context ,whether its through use of a proverb , a parable, or a catch phrase. I do not want to dwell much on how it is used here for fear of misrepresenting the original author but I will just give you my perspective which is informed by the above brekdown of the proverb.Ngolwazi lwami,isaga sande ukusetshenziswa ma umuntu esithi NGIYABONGA LOKHU ENGIKWAMUKELEYO KODWA ANGENELISEKANGA
NGICELA FUTHI UPHINDE UNGISISE UKUZE NGENELISEKE.ESSENTIALLY ,YOU MUST HAVE RECEIVED THE FIRST MILK BEFORE YOU CAN EXPECT UMPHEHLO, right ? Umphehlo is as a result yokuphinda ukusenga!
So ukuthi ITHUNGA LIGCWALA NGOMPHEHLO kufana lokuthi;
Imitha ngokuphindwa.
Encore!!!! You cann't say encore ingoma ingakadlalwa.
Ingoma emnandi iyaphindwa.Hear first before you request a repeat.
Akungiphinde tu!!!
Konke lokhu kuyikuvuma and to appreciate to the giver ukuthi you have received but you want more ngoba awenelisekanga.
Think about lesi saga: UMFULA UGCWALISWA YIZIFULA LEZIFUDLANA.
Imagine umfula uShangane, uShashe, uMzingwane, uMtshabezi or even uNgulukudela, akazigcwaleli nje. Ukuze agcwale athi phamu kufanele okuyizifula lezihotsha ( hold your horses Welly, I did not say omahotsha) ziyothela kulowo mfula from different directions irrigardless ukuthi amanzi mancani okungakanani, aqakathekile.Isaga lesi ke siyasetshenziswa ma umuntu emema abantu ukuthi bazomsiza ngelima lomsebezi othile, esithi kakhathali ukuti abazayo beza lokunganani.Njalo engasisebenzisa esebonga abantu esithi bhekani umsebenzi wenu omuhle ngokuza lamakhono lamakhuba ahlukahlukeneyo, manje sesiwugqibile.
Ngethemba ngikhanyisile.